Margaret Thatcher

Premier Wielkiej Brytanii w latach 1979-90. Wzór europejskich konserwatystów. Ikona antykomunizmu. W pamięci Polaków najbardziej utkwiła zapewne jej wizyta w naszym kraju w 1988 r. Złożyła wówczas kwiaty na grobie ks. Jerzego Popiełuszki i spotkała się z Lechem Wałęsą. Zdecydowana, ale umiejętna polityka Thatcher wobec Sowietów, prowadzona razem z prezydentem USA Ronaldem Reaganem, pomogła obalić komunizm. Przydomek Żelazna Dama nadała jej radziecka gazeta "Krasnaja Zwiezda". Na Wyspach wciąż wywołuje skrajne emocje. Eurosceptycy chwalą ją za niezależną politykę w UE. Waląc torebką w stół, wynegocjowała dla Wielkiej Brytanii rabat w składce członkowskiej po szczycie w Fontainebleau w 1984 r. Sprzyjała ograniczonej integracji, ale tylko wtedy, gdy widziała w niej dobry interes. Liberałowie gloryfikują ją za demontaż państwa opiekuńczego, zamykanie nierentownych kopalń, prywatyzacje, osłabienie związków zawodowych, maksymalną deregulację. Ich przeciwnicy wskazują na społeczne skutki tych reform - nierówność społeczną i bezrobocie. Konserwatyści do zalet dodają tradycyjny system wartości - Thatcher sprzeciwiała się zniesieniu kary śmierci i ułatwieniom w udzielaniu rozwodów, zaś w 1988 r. zabroniła promowania związków tej samej płci w szkołach. I nie przeszkadza im, że wcześniej poparła dekryminalizację kontaktów homoseksualnych i była zwolenniczką aborcji. Gdy jej biograf Charles Moore zapytał ją, jak zatytułuje pamiętniki, odparła: "Niezwyciężona!". Innym razem powiedziała: "Jestem wyjątkowo cierpliwa. Pod warunkiem że na koniec dostaję to, czego chcę." W 1982 r. Thatcher wysłała brytyjskie wojska na Falklandy, gdy argentyńska junta wojskowa zajęła je, by odwrócić uwagę od problemów wewnętrznych. Thatcher walczyła też z Irlandzką Armią Republikańską, co nieomal przypłaciła życiem, gdy w 1984 r. irlandzcy ekstremiści podłożyli bombę w hotelu, w którym odbywała się konferencja Partii Konserwatywnej. Zginęło pięć osób, Thatcher wyszła bez szwanku. Kariera polityczna nie przeszkodziła jej w roli żony i matki bliźniaków - Carol i Marka. W przerwach między posiedzeniami rządu prała, prasowała i gotowała na Downing Street. Margaret Thatcher była jedyną kobietą premierem Wielkiej Brytanii i jedynym szefem rządu, który w XX wieku utrzymał stanowisko przez trzy kadencje. Z życia publicznego wycofała się dopiero 2002 r., po udarze. Podczas jej pogrzebu na czas przejazdu konduktu wyciszono Big Bena, jak podczas pochówku Winstona Churchilla w 1965 r. Na trasie żegnały ją tysiące Brytyjczyków. Niektórzy jednak buczeli. Pewnie nawet by ją to ucieszyło, bo mawiała, że kocha spory i debaty.

Zdjęcie profilowe: Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta