Andrzej Garlicki

Andrzej Garlicki

Ur. 03.06.1935 Zm. 14.04.2013

Wspomnienie

Wybitny historyk, publicysta "Kultury" i "Polityki", trzykrotny dziekan Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Był członkiem PZPR i współpracownikiem z SB, bo - jak przyznał w wywiadzie dla "Gazety" - czuł się lojalnym obywatelem PRL. "Byłem marnym współpracownikiem, ale dziś tworzenie sobie nowego życiorysu byłoby zabiegiem mało eleganckim" - stwierdził. Wychował się na warszawskim Żoliborzu. Historię studiował na UW, a swoją pracę doktorską pisał pod kierownictwem przyszłego przewodniczącego Rady Państwa PRL prof. Henryka Jabłońskiego, który polityczną karierę rozpoczynał w przedwojennym PPS. To Jabłoński namawiał go do zajęcia się Józefem Piłsudskim. Jego "Genezę Legionów" z 1964 r w PRL przyjęto z uznaniem. Pisał o pokoleniu przyszłych piłsudczyków jako o ideowych lewicowcach, choć w czasach wczesnego PRL polityków sanacji uważano za faszystów. Jego najbardziej znane dzieło - biografia Piłsudskiego - powstawało na podstawie polskich archiwów, ale też Instytutu Piłsudskiego w Nowym Jorku. Dokumenty udostępnił mu były sanacyjny minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego Wacław Jędrzejewicz, mimo że Garlicki nie ukrywał krytycznego stosunku do Marszałka. Będąc krytykiem Piłsudskiego, pozostawał pod jego urokiem. Po 1989 roku stworzył pierwsza monografię Okrągłego Stołu. Po latach wskazywał, że dużą rolę w budowaniu III RP odegrali posłowie "postkomuszy", podobnie jak na początku II RP - politycy działający w państwach zaborczych.

Paweł Wroński